Wat is ignatiaanse onderscheiding en hoe pas je het toe in je leven?
Ignatiaanse spiritualiteit helpt je luisteren naar je diepere verlangens en betere keuzes te maken. Jezuïet Jos Moons legt de kunst van het ‘onderscheiden’ uit met praktische voorbeelden.
Onderscheiding. Het klinkt misschien als een moeilijk woord, maar volgens jezuïet en theoloog Jos Moons is het verrassend praktisch en toepasbaar in het dagelijks leven. “Onderscheiding is een manier om thuis te raken in jezelf. Het helpt je namelijk te luisteren naar wat er gebeurt in je ziel en te ontdekken waar dat je naartoe leidt.”
De term onderscheiding der geesten komt van Ignatius van Loyola, de stichter van de jezuïetenorde. Ignatius ontdekte dat niet alle gedachten en gevoelens even betrouwbaar zijn. Jos legt uit: “Er zijn twee bewegingen in je hart: de ene bouwt je op, geeft rust, ruimte en hoop. De andere voelt leeg, hol, of leidt uiteindelijk tot onrust. Ignatius leert je om te voelen wat écht goed is en om onderscheid te maken tussen schijnbare troost en ware troost.”
Onderscheiding in de praktijk
Jos geeft een herkenbaar voorbeeld: “Stel je bent ‘s nachts wakker omdat er muggen in de kamer zoemen. Je kunt blijven liggen, maar je voelt aan dat het beter is om op te staan en ze te vangen – voor je eigen rust en die van je gezin. Die keuze kost moeite, maar voelt uiteindelijk goed.”
Juist dit soort kleine keuzes, legt Jos uit, vormen het hart van ignatiaanse onderscheiding. Het gaat niet om grote levenskeuzes alleen, maar ook om de kleine momenten waarop je kiest voor wat vruchtbaar is, wat opbouwt. “De hoogste vorm van troost, zegt Ignatius, zit vaak in het eenvoudige. Iets wat je misschien niet meteen prettig vindt, maar waarvan je diep vanbinnen weet: dit is goed.”
Wat levert onderscheiding je op?
Volgens Jos helpt onderscheiding je om betere keuzes te maken die passen bij wie je écht bent. “Het gaat om innerlijke vrijheid: vrij zijn van je ego, van prestatiedruk, van wat anderen van je verwachten. Ignatiaanse spiritualiteit nodigt je uit om te luisteren naar je diepere verlangens en te ontdekken waar je ziel naar verlangt.”
Hij benadrukt dat onderscheiding niet alleen over gevoel gaat, maar ook om ‘doen en kijken wat het oplevert’. “Probeer het uit, kijk hoe het voelt, en ga verder. Soms ontdek je dat een keuze tóch niet helemaal goed was. Dat is niet erg. Ignatius was heel realistisch: je leert door te proberen, door te vallen en weer op te staan.”
Een weg naar meer rust en focus
Uiteindelijk is onderscheiding een spirituele oefening die je helpt om bewuster en vrijer in het leven te staan. Jos besluit: “Onderscheiding helpt je om bij je kern te komen, om te voelen wat God je wil zeggen. Het leert je kiezen voor wat echt vruchtbaar is: meer liefde, meer verbondenheid, meer vreugde.”
In een wereld vol afleiding en oppervlakkige keuzes is dit misschien wel actueler dan ooit.
Luister hier naar een podcast die ik maakte met Jos Moons sj
Benieuwd naar het verhaal van Ignatius van Loyola?
Deze animatiefilm over zijn leven en spiritualiteit maakte ik met mijn collega’s.
